Một số bài thuốc đơn giản và hiệu nghiệm. Dùng lá tươi, hoặc đã làm
khô trong mát (âm can) không phơi nắng (làm mất tinh dầu
thơm).
- Ho ở trẻ em: Lá cải cúc 6g thái nhỏ, thêm ít mật ong hấp cách
thủy cho ra nước để uống trong ngày.
- Chứng ho dai dẳng: Rau cải cúc 100-150g, phổi heo 200g. Nấu canh
đủ 1 bát to để ăn với cơm, ăn liền 3-4 ngày một liệu trình.
- Đau mắt: Rau cải cúc 1 nắm thái nhỏ nấu với một con cá diếc to
khoảng 3 ngón tay người lớn để ăn. Ngoài dùng lá rau cải cúc rửa
sạch, hơ nóng chườm lên mắt (hoặc cho vào vải mỏng chườm) - rất
kiến hiệu (thực liệu kỳ phương).
- Chứng nhức đầu kinh niên: Mỗi ngày uống 10-15g nước sắc rau cải
cúc. Ngoài dùng lá cải cúc hơ nóng chườm đắp lên đỉnh đầu và hai
bên thái dương vào buổi tối trước khi đi ngủ hoặc mỗi khi thấy nhức
đầu.
- Cháo giải cảm cúm (đau họng, ho, sốt) rau cải cúc tươi, lượng
vừa đủ cho vào bát to, đổ cháo đang sôi lên trên để 5-10 phút cho
đỡ nóng thì trộn rau lên ăn. - Thổ huyết: Lấy cải cúc, rửa sạch,
cắt đoạn ngắn giã nát nhuyễn, thêm ít nước đun sôi để nguội, chắt
lấy nước cốt uống ngay.
- Tỳ vị hàn: Dạ dày ruột trong tình trạng lạnh, nếu ăn các loại
rau cải nói riêng và rau thuộc loại hàn thì sẽ không thích hợp vì
hàn sẽ ngộ hàn. Ở trường hợp đó nên chọn rau cải cúc để ăn. Sách
viết "Cải cúc làm ấm bao tử bằng cách nấu nhừ cải cúc". Tất nhiên
nấu nhừ cải cúc sẽ làm mất thơm và giòn như khi ăn tái.
- Làm tỉnh táo đầu óc chống mỏi mệt, biếng ăn: Theo Đông y, sở dĩ
có tác dụng đối với khí (đó là do thành phần dầu thơm). Ở trường
hợp này nên ăn cải cúc tươi sống, ăn tái nóng và nếu ăn canh hoặc
xào thì phải cho cải cúc vào khi nước đã sôi, khi canh sôi lại nhắc
ra ngay. Một số món canh dùng trong những ngày lạnh giá sẽ rất
tốt:
- Canh cải cúc đầu cá mè: Đầu cá mè to 1 cái, cải cúc 500g, gừng
tươi 3 lát, rượu một ít, gia vị. Rán đầu cá cho vàng thơm, cho gừng
vào đảo đều, rồi tưới rượu lên và lượng nước vừa đủ hầm chín. Cho
cải cúc vào đun lại cho sôi, nêm gia vị vừa đủ. Món này có công
dụng tiên ôn trung, tán hàn, chữa ho đờm, nhức đầu, chóng mặt buồn
nôn do tiêu hóa kém, suy nhược, hay lạnh... Là món canh của những
ngày giá lạnh của người cao tuổi, người làm việc trí óc.
- Canh cải cúc cá diếc: Cá diếc 500g, cải cúc 150g, một ít rượu,
dầu vừng, tiêu, muối, bột ngọt vừa đủ. Rán vàng 2 mặt cá, cho rượu
đảo sơ, cho gừng, nước đun lửa nhỏ cho chín cá, cho cải cúc vào cho
sôi lại nêm gia vị. Món ăn này còn có tác dụng bổ tỳ, khai vị, trừ
đàm thấp, hòa trung kiện vị, lợi tiểu, khỏi ho đờm, gan nóng, hoa
mắt chóng mặt. Thích hợp người già, trẻ em ăn không tiêu, tiểu
không lợi, yếu mệt.
