Giải mã kinh nguyệt không đều tuổi dậy thì

Mọi người thường nghĩ chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ là bình thường khi đến đúng ngày mỗi tháng. Suy nghĩ đó thật ra không đúng. Những người phụ nữ hoàn toàn khỏe mạnh cẫn có thể có kinh nguyệt không đều, đặc biệt thường gặp là kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì, vậy điều gì đã gây ra kinh nguyệt thất thường này?

Tham khảo: Tắc kinh là gì? 6 cách chữa tắc kinh nguyệt tại nhà

Đặc điểm chu kỳ kinh nguyệt tuổi dậy thì

Kinh nguyệt không đều không có nghĩa là bất thường

Một số bạn gái có chu kỳ đến chính xác như đồng hồ. Số khác lại có chu kỳ xê dịch qua các tháng. Nhiều bạn gái luôn có chu kỳ đều đặn nhưng thỉnh thoảng bỏ qua một kỳ kinh hoặc có thêm kỳ kinh khi bị áp lực hoặc stress. Thực tế, bạn sẽ thấy khi bạn đi xa, hoặc có thay đổi lớn trong lịch sinh hoạt làm việc, kỳ kinh của bạn sẽ đến muộn hơn. Tất cả điều này là bình thường.

Cũng không có vấn đề gì nếu số ngày hành kinh thay đổi. Thỉnh thoảng bạn ra kinh trong 2 ngày, có khi lại kéo dài cả tuần. Đó là vì hóc môn do cơ thể sinh ra khác nhau giữa các chu kỳ và nó tác động đến thời gian ra kinh.

Dấu hiệu nhận biết kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì

Chu kỳ kinh nguyệt của mỗi người phụ thuộc vào thể trạng và tình hình sức khỏe. Kỳ kinh thông thường sẽ kéo dài từ 3-7 ngày và lượng máu kinh mất đi nằm trong khoảng 50-150ml.

Ngoài việc xác định nữ giới chưa mang thai, tùy theo tình trạng kinh nguyệt mà có thể đánh giá được sức khỏe tổng quát cũng như sức khỏe sinh sản của bạn gái. Chính vì thế, các bác sĩ chuyên khoa sẽ căn cứ vào những chỉ số kinh nguyệt của mỗi người mà thực hiện những xét nghiệm hay chẩn đoán phù hợp. Những chỉ số đó là bao lâu thì chu kỳ kinh nguyệt diễn ra, thời gian ra máu kinh là bao nhiêu ngày, lượng máu bị mất đi, màu sắc, tình trạng của máu kinh.

Ở tuổi dậy thì, đối với những bạn mới bị hành kinh thì tình trạng kinh nguyệt không đều là chuyện bình thường vì thời điểm này, cơ thể cũng như nội tiết tố chưa được cân đối và ổn định. Kinh nguyệt không đều  tuổi dậy thì có nhiều biểu hiện khác nhau tùy theo thể trạng cũng như nồng độ hormone trong cơ thể mỗi bạn gái.

Một số dấu hiệu có thể kể đến đó là:

• Chu kỳ không cố định: không chỉ ở tuổi dậy thì, những bạn nữ trưởng thành cũng hay gặp phải tình trạng này. Khi cơ thể chưa phát triển hoàn thiện, nội tiết tố chưa được cân đối nên chu kỳ có thể sẽ ngắn (dưới 24 ngày) hoặc dài (trên 34 ngày).
• Kinh ít: những cô nàng mắc phải chứng này, thời gian chảy máu chưa tới 2 ngày và lượng máu mất đi nhỏ hơn 30ml. Nguyên nhân đến từ việc lớp niêm mạc tử cung của bạn gái chưa đủ dày, lượng máu chảy ra chưa nhiều nên thời gian "bị" không lâu.
• Vô kinh nguyên phát: là tình trạng bạn nữ trong khoảng từ 16 - 20 tuổi nhưng vẫn chưa có kinh.
• Vô kinh thứ phát: là tình trạng không hành kinh trong vòng 3 tháng mặc dù trước đó vẫn có kinh bình thường.
• Băng kinh: lượng máu kinh mất đi nhiều hơn rõ rệt so với những lần trước.
• Rong kinh: kinh nguyệt vẫn diễn ra bình thường nhưng kéo dài hơn 1 tuần.
• Thống kinh: trước và trong kỳ kinh, bạn nữ gặp phải những biểu hiện như bụng đau nhiều, hạ huyết áp, mặt xanh, đổ nhiều mồ hôi.
• Màu máu kinh không bình thường: máu kinh bình thường sẽ có màu đỏ sẫm hoặc nâu nhạt. Tuy nhiên, ở tuổi dậy thì, máu kinh có thể có màu hồng nhạt, nâu đậm thậm chí là đen và bị đóng thành từng cục.
• Các triệu chứng trước kỳ kinh nặng hơn: những biểu hiện như không ngủ được, tâm trạng không ổn định, luôn thấy bực bội, đau bụng, nổi mụn,... là những biểu hiện của tiền kinh nguyệt. Ở tuổi dậy thì, những biểu hiện này xảy ra nặng hơn với tần suất cao và cuộc sống của bạn nữ bị ảnh hưởng rõ rệt.

Tham khảo: Kinh nguyệt lần đầu có màu gì? Dấu hiệu sắp có kinh nguyệt lần đầu

Nguyên nhân khiến kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì

Kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì hầu hết là do những thay đổi bình thường. Vào thời điểm nào đó khi bạn đã trưởng thành, chu kỳ sẽ ổn định, thường là 3 năm sau kỳ kinh đầu tiên của bạn.

Một số nguyên nhân dẫn đến kinh nguyệt không đều như:

Hormone chưa ổn định

Ở độ tuổi này, các nội tiết tố của bạn gái như progesterone và estrogen thường rất cao. Các hormone này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cơ quan sinh dục, đặc điểm giới tính cũng như khả năng mang thai của phái nữ. Vì đang trong thời gian phát triển nên lượng hormone trong cơ thể chưa thực sự ổn định nên kỳ kinh sẽ không được bình thường.

Tùy theo từng người mà sẽ có biểu hiện khác nhau như máu kinh ra nhiều/ít, chu kỳ dài/ngắn,...

Chế độ dinh dưỡng không phù hợp

Ở tuổi dậy thì, cơ thể cần được bổ sung nhiều chất dinh dưỡng và năng lượng để hỗ trợ phát triển một cách tốt nhất. Nếu bạn gái không có chế độ ăn uống thích hợp, cơ thể sẽ bị chậm phát triển, thiếu cân khiến cho hiện tượng kinh nguyệt không ổn định.

Căng thẳng

Đây là giai đoạn các bạn nữ rất nhạy cảm về tâm lý. Những kỳ vọng của gia đình về việc học tập, tương lai vô tình khiến các bạn tuổi teen căng thẳng, dẫn đến các tình trạng liên quan đến tâm lý như stress, rối loạn cảm xúc, hành vi.

Sử dụng thuốc tránh thai

Các loại thuốc tránh thai sẽ tăng cường estrogen cho cơ thể khiến hoạt động bài tiết LH và FSH của tuyến yên bị ức chế.

Khi các hormone này bị ức chế sẽ khiến cho nang noãn không thể phát triển và hiện tượng phóng noãn không xảy ra. Nang noãn không được phóng vào tử cung khiến kỳ kinh sẽ không diễn ra như bình thường.

Mang thai

Dậy thì là độ tuổi mà cả nam lẫn nữ rất tò mò về những vấn đề liên quan đến tình dục. Do chưa ý thức đầy đủ về vấn đề này nên hiện tượng mang thai sớm rất dễ xảy ra. Khi phôi thai phát triển thì chu kỳ kinh nguyệt sẽ không xảy ra.

Nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân nêu trên, kinh nguyệt không đều có thể đến từ việc vận động quá sức, thiếu cân trầm trọng, hoặc ăn uống không đủ calories. Vài bạn khác là do rối loạn hóc môn. Chẳng hạn, rối loạn tuyến giáp có thể gây kinh nguyệt không đều nếu lượng kích thích tố tuyến giáp trong máu trở nên quá cao hay quá thấp.

Tham khảo: 10 tuổi có kinh nguyệt - 11 tuổi có kinh nguyệt có đáng lo không?

Kinh nguyệt không đều ở một số bạn nữ còn do cơ thể sản xuất ra quá nhiều kích thích tố nam androgen , là loại hormone làm phát triển cơ, lông mặt, và làm trầm giọng ở nam và làm phát triển lông mu và chiều cao ở nữ. Lượng androgen cao có thể gây mọc lông ở mặt, cằm, ngực và bụng, và thỉnh thoảng liên quan đến thừa cân quá mức.

Kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì phải làm sao?

Bạn cũng nên gặp bác sĩ khi đã có quan hệ tình dục và bạn bị lỡ kỳ kinh. Nó có thể là dấu hiệu cho thấy bạn có thai. Bạn cũng nên đi khám nếu kỳ kinh kéo dài hơn 7 ngày, ra kinh nhiều, hoặc kèm theo đau thắt bụng dữ dội.

Tham khảo: Kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì - Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì phải làm sao?

Trong thời gian này, nếu kinh nguyệt bạn không đều đặn, hãy để vài miếng băng vệ sinh hoặc tampon trong túi, để bạn luôn sẵn sàng khi kỳ kinh đến.

Nhìn chung, các bạn nữ không nên quá lo lắng khi thỉnh thoảng kinh nguyệt không đều vì bạn có thể đang bị stress hay gặp những vấn đề về cân nặng mà thôi. Hãy mạnh dạn chia sẻ những thắc mắc về sức khoẻ sinh sản của mình tại Góc chuyên gia để được giải đáp tận tình nha.